قیام «۲۴ حوت» در هرات نخستین حرکت گسترده مردمی علیه رژیم کمونیستی بود که با وجود سرکوب و شهادت هزاران نفر از مردم این کشور، زمینه ساز قیام های بعدی و در نهایت در هم شکستن شوروی در افغانستان شد.
29 سال پیش در چنین روزی یعنی 24 حوت (اسفند) سال 1357 حدود یک ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تحت تاثیر آن مردم ولایت هرات علیه استبداد دولت کمونیستی و دست نشانده غرب قیام کردند.
خیزش مردمی ولایت هرات که از روستاها و شهرستان های مرکز این ولایت آغاز شد، نخستین قیام گسترده مردمی علیه دولت کمونیستی وقت این کشور بود که با وجود سرکوب شدن و شهید شدن هزاران نفر پایه گذار قیام های بعدی و در هم شکسته شدن قشون تا دندان مسلح شوروی و شکست ابر قدرت شرق در افغانستان شد.
قیام در حالی رخ داد که در ماه ثور (اردیبهشت) سال 1357 دولت وقت افغانستان با پشتیبانی شوروی و سرکوب گسترده، مستقر شده بود.
این قیام مردمی در صبحگاه روز پنجشنبه در حالی رخ داد که سیل جمعیت مردم از روستاها و شهرستان های مجاور به سمت هرات آمدند و دولت کمونسیتی وقت نیز با استفاده از نیروهای مسلح خود و تجهیزات جنگی قیام کنندگان را به خاک و خون کشید.
کشتار گسترده اما نتوانست آتش خشم مردم را خاموش کند و سپیده دم روز بعد نیز مردم با صدای تکبیر الله اکبر بار دیگر به خیابان ها ریختند و با ملحق شدن جمعیت مردمی که از دیگر شهرستان ها به آنها پیوسته بودند حتی موفق شدند تا بخش هایی از شهر را نیز تصرف کنند.
بیم پیشروی بیشتر نیروهای مردمی سبب شد تا دولت کمونیستی علاوه بر تشدید سرکوب مسلحانه حملات هوایی را نیز علیه مردم افزایش دهد؛ بنابراین هواپیماهای بیشتری از پایگاه هوایی «شیندند» ولایت هرات برای قتل عام مردم پرواز می کرد و و این حملات شمار شهدا را به شدت افزایش داد، به طوری که برخی آمار مجموع شهدای این قیام که به مدت پنج روز ادامه داشت را بین 24 هزار تا 26 هزار شهید اعلام می کنند.
کشتار مردم با سرکوب قیام پایان نیافت و دولت دست نشانده شوروی بازرسی خانه با خانه را آغاز کرد. حتی کسانی را که احتمال دخیل بودن آنها در این قیام وجود داشت می کشتند و گورهای دسته جمعی از پیکر شهدای این قیام پر شد.
یکی از دلایل به نتیجه نرسیدن این قیام نبود رهبری منسجم بود که تعداد افزایش شهدا و زخمی ها را در پی داشت اما درسی که مجاهدین از خیزش مردم این ولایت گرفتند ضرورت رهبری برای انسجام بیشتر مردم و رسیدن به هدف مشترک بود.
با این حال، قیام 24 حوت در هرات علاوه بر زمینه سازی قیام های بعدی، برداشته شدن نقاب کمونیسم و افشا شدن صورت حقیقی آن بود که با کشتار گسترده مردم نشان داد که شعارهای جامعه مردم سالار، بدون طبقه و مترقی آنان دروغی بیش نبوده است.
تشدید اعتراضات گسترده مردمی، رژیم کابل را بر آن داشت تا برای بقای خود دست به دامان شوروی شود و بدین ترتیب در 6 جدی (دی) سال 1358 چندین هزار از نیروهای ارتش سرخ با تجهیزات جنگی سنگین از جمله 100 دستگاه تانک T-60، جنگنده های میگ 21 و 23 و S-U، نفربرهای M-16 و 36 فروند هلیکوپتر جنگی پیشرفته M-I24 خاک افغانستان را اشغال کردند.
با این حال اعزام نظامیان و تجهیزات سبک و سنگین جنگی بیشتر نیز نتوانست بر عقیده و روحیه استعمارستیزی مردم مسلمان افغانستان فائق آید و اشغال این کشور توسط شوروی نیز مانند قدرت های پیش از آن دوام زیادی نیاورد.
سرانجام ارتش سرخ شوروی با متحمل شدن تلفات 50 هزار نفری و خسارت های سنگین مالی پس از 9 سال و 50 روز حضور در این کشور بدون کوچک ترین دستاورد نظامی و سیاسی، مجبور به ترک خاک افغانستان شد.
منبع: تسنیم
انتهای پیام
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/9641
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
